Miejski Szpital Zespolony w Olsztynie

Jak zmienia się pokarm?

Na skład pokarmu wpływa wiele czynników. To fenomen natury. Tak jak zmieniają się potrzeby dziecka, w poszczególnych fazach rozwoju, tak odpowiednio organizm matki dostosowuje skład mleka.

Mleko wcześniacze (Premature milk)

W pokarmie matki wcześniaka jest więcej białka, immunoglobuliny SIgA, laktoferryny, wapnia, fosforu, cynku, magnezu, żelaza, potasu, sodu, chlorków, prawdopodobnie więcej tłuszczów, w tym cholesterolu, fosfolipidów i średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych (MCT), mniej laktozy. Mleko to ma wyższą wartość energetyczną (58-70 kcal/dl w porównaniu z mlekiem dojrzałym (48-64 kcal/dl)

Mleko przedporodowe (Prepartum milk)

Wydzielanie mleka w gruczołach piersiowych (laktogeneza I) rozpoczyna się ok. 16 tygodnia ciąży. Mleko to kumuluje się w przewodach mlecznych, u niektórych kobiet kropelki mleka pojawiają się na brodawkach. Mleko to zawiera dużo białka, sodu, chlorków, mało laktozy i tłuszczów.

Siara (Colostrum)

To pierwszy pokarm, jaki uzyskuje noworodek. Wydzielanie siary trwa przez 4 – 6 pierwszych dni po porodzie. Siara jest gęstym, żółtawym płynem. Barwę nadaje jej beta-karoten. Objętość siary w pierwszych dobach po porodzie nie jest duża, dziecko przyjmuje raptem 50 – 100 ml/dobę (mała pojemność żołądka, słabe możliwości trawienne, wydalnicze itp.), ale w siarze jest wtedy bardzo wysokie stężenie immunoglobulin, zwłaszcza klasy SIgA oraz leukocytów (ochrona immunologiczna). W porównaniu z mlekiem dojrzałym jest też więcej sodu, potasu, chlorków, białka i witamin A, E i karotenu, mniej tłuszczów i laktozy. Ma niższą wartość kaloryczną (67 kcal/dl) niż mleko dojrzałe (75 kcal/dl).

Mleko przejściowe (Transitional milk)

Jest fazą przejściową od siary do mleka dojrzałego pomiędzy 7 a 14 dobą. Jest białawe, zmienne. Obniża się poziom immunoglobulin i białka oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, wzrasta poziom laktozy, tłuszczów i witamin rozpuszczalnych w wodzie. Rośnie wartość kaloryczna.

Mleko dojrzałe (Mature milk)

O mleku dojrzałym możemy mówić od 2 tygodnia po porodzie. Jest ono niebieskawe, wodniste, klarowne. Zwiększa się jego objętość, kaloryczność, zawartość laktozy, tłuszczów, obniża poziom białka. Tłuszcze są najbardziej zmiennym składnikiem pokarmu kobiecego. Ich stężenie zmienia się w czasie jednego karmienia, w ciągu doby, zależy od odstępu między karmieniami, stopnia opróżnienia piersi, może być różne w obu piersiach i u różnych kobiet. Dziecko sterując częstością i długością karmień zapewnia sobie dostawę tłuszczów w odpowiedniej ilości.

Mleko I fazy

W pierwszych minutach ssania: jest wodniste, poziom tłuszczu jest niski (2%).

Mleko II fazy

W późniejszych minutach ssania: poziom tłuszczu jest wysoki (5- 6%).  

Anatomia  gruczołu piersiowego

 

 

Aktualne poglądy nt. anatomii gruczołu piersiowego nie zmieniają zasad dotyczących prawidłowego uchwycenia i ssania piersi oraz techniki ręcznego odciągania pokarmu. Obserwacje empiryczne potwierdzają, że zarówno wypływ mleka jak i samo karmienie jest skuteczniejsze przy „głębokim” przystawieniu dziecka z buzią szeroko otwartą, obejmującą odpowiednią część otoczki.

Prowadzone w ostatnich latach ultrasonograficzne badania gruczołu piersiowego zmieniły spojrzenie na jego budowę wewnętrzną . W badaniach zaobserwowano mniejszą liczbę płatów gruczołowych – średnio 9, a nie jak sądzono dawniej 15-25, a także mniejszą liczbę przewodów mlecznych. Nie potwierdzono obecności pod otoczką opisywanych wcześniej zatok mlecznych, które były uważane za zbiorniki wydzielanego mleka.